Leefbaarheidsprogramma’s Kansrijk Groningen
Onder de noemer Kansrijk Groningen werken verschillende overheden en organisaties in allerlei programma’s aan de leefbaarheid in Groningen. Deze programma’s komen voort uit het akkoord ‘Herstel van vertrouwen, vertrouwen op herstel’ en gelden voor de gemeenten in het aardbevingsgebied. Landschapsbeheer Groningen voert het programma Dorpsvisies en Landschap uit. Dit programma biedt mogelijkheden voor dorpen en dorpsbewoners om hun woonomgeving te verrijken. U leest hier meer over de projecten.
De Onstaborg herbeleven in Sauwerd
Eind jaren ’80 bedachten de burgemeester van Adorp, de heer J.P.H. Bruins-Slot, en de heer J.H. Koop het plan om de Onstaborg te doen herleven. Het plan omvatte het terugkeren van deze borg zoals het eeuwen geleden in Sauwerd heeft gestaan. Niet echt als kasteel, maar in een plattegrond. De Onstaborg behoorde tot de voornaamste van Groningen en stamt vermoedelijk uit de 14e eeuw. In de 18e eeuw werd de borg gesloopt en aan het einde van de 19e eeuw werd het borgterrein afgegraven en de grond verkocht als wierdeaarde.
De plannen voor het voormalige borgterrein zijn nooit tot uitvoering gekomen vanwege het ontbreken van de benodigde financiën. In 2016 is het plan (met wat aanpassingen) door Dorpsbelangen Sauwerd-Wetsinge ingediend bij Landschapsbeheer Groningen in het kader van het programma Dorpsvisies en Landschap. Het werd datzelfde jaar nog goedgekeurd. Op het oorspronkelijke borgterrein, wordt een reconstructie gerealiseerd, met nadrukkelijke aandacht voor archeologie, landschap en recreatiemogelijkheden.
Het idee
Alfred Huinder, secretaris van Dorpsbelangen, vertelt zeer enthousiast over dit plan en de motivatie om het project, bijna dertig jaar later, daadwerkelijk te realiseren. Voor het dorp, voor de inwoners, de bezoekers en historici. In grote lijnen komt het erop neer dat de grachten rondom het borgterrein worden uitgediept en verbreed. Daarmee wordt weer duidelijk zichtbaar dat het voorheen grachten zijn geweest en er ontstaat hierdoor een royale ijsbaan. De verbinding tussen de voormalige kerk en de borgstee wordt versterkt door het aanbrengen van twee hoogholtjes (hoge vaste voetbruggen). Er komt een kanoduiker nabij het haventje en een kanosteiger op het borgterrein. De archeologische en landschappelijke kant wordt benadrukt door markeringen, een wandelpad, informatieborden en de ontwikkeling van een app, waardoor het verleden tot leven wordt gebracht. Voor zowel dorpsbewoners als geïnteresseerden in de geschiedenis van Groningen wordt het terrein een mooie wandelroute van grote cultuurhistorische waarde.
Hoe staat het er nu mee?
Het terrein was niet in eigendom van de gemeente, vandaar dat het project niet direct na goedkeuring kon starten. Eind 2018 is het eindelijk verworven door de gemeente Winsum, nu Het Hogeland. In 2018 is al wel gestart met een archeologisch bureauonderzoek, mede omdat het borgterrein een archeologisch rijksmonument is (Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, RCE). In 2019 is direct begonnen met het benodigde veldonderzoek, zowel archeologisch als milieukundig. Met een grondradaronderzoek is gekeken naar de oorspronkelijke breedte van de gracht en de aanwezigheid van archeologische resten in de bodem. Dit levert zeer boeiende informatie op over de historie van het terrein. Er is nog een aanvullend onderzoek nodig om de locaties van de voormalige bruggen te bepalen. Hiervoor moeten proefsleuven gegraven worden. Om inwoners en geïnteresseerden bij het project te (blijven) betrekken, is het idee geopperd om vrijwilligers te laten meehelpen bij dit onderzoek (burgerparticipatie).
Hoe nu verder?
De verwachting is dat nog dit najaar het aanvullende archeologisch onderzoek wordt gestart en afgerond. Daarna kan de vergunning bij de RCE aangevraagd worden en de aanbestedingen voor de graafwerkzaamheden, de hoogholtjes, de kanoduiker- en steiger in gang gezet. Hopelijk start in 2020 de uitvoering, die dan zeker nog 2 jaar in beslag neemt. We houden het in de gaten!
Bron: Nieuwsbrief landschapsbeheer Groningen
Comment